Die man se verantwoordelikheid in die huwelik – Deel 1

Die man en vrou in die huwelik-reeks Nr. 2.
Skrywer: Nico van der Walt

Die man se verantwoordelikheid in die huwelik Deel 1

(Hierdie is transkripsies van preke deur Nico van der Walt)
Teksverwysings: 1 Kor. 11: 3,7 (3)“Ek wil egter hê julle moet weet dat Christus die hoof is van elke man, en ‘n man die hoof van sy vrou, en God die hoof van Christus. (7) ‘n Man behoort nie iets op sy kop te sit nie. Hy is die beeld en heerlikheid van God, maar die vrou is die heerlikheid van die man”.
Ef. 5:25-33 “Mans, julle moet julle vrouens liefhê soos Christus die kerk liefgehad en sy lewe daarvoor afgelê het. Dit het Hy gedoen om die kerk aan God te wy, nadat Hy dit met die water en die Woord gereinig het, sodat Hy die kerk in volle heerlikheid by Hom kan neem, sonder vlek of rimpel of iets dergeliks, heilig en onberispelik. Die mans behoort hulle vrouens so lief te hê soos hulle eie liggame. Wie sy vrou liefhet, het homself lief, want niemand het nog ooit sy eie liggaam gehaat nie. Inteendeel, hy voed en versorg dit, soos Christus met Sy kerk doen omdat dit Sy liggaam is, waarvan ons lede is. Daar staan in die Skrif: “Daarom sal ‘n man sy vader en moeder verlaat en saam met sy vrou lewe, en hulle twee sal een wees. Hierin lê daar ‘n diep geheimenis opgesluit, en ek pas dit toe op Christus en die kerk. Maar dit is ook op julle van toepassing. Elkeen moet sy vrou so lief hê soos hy homself liefhet en ‘n vrou moet aan haar man eerbied betoon”.
Kol. 3:19 (OV) “Manne, julle moet jul vroue liefhê en nie teen hulle verbitter word nie”.
1 Pet. 3:7 (OV) “Net so moet julle, manne, verstandig met hulle saamlewe en aan die vroulike geslag, as die swakkere, eer bewys, omdat julle ook mede-erfgename van die genade van die lewe is – sodat julle gebede nie verhinder mag word nie”.

Inleiding

Ek is gevra om Bybelse lig op hierdie sentrale onderwerp te laat val, nl. die verantwoordelikheid van die man in die huwelik. Almal van julle is nie in ‘n huwelik nie. Moenie dink dat dit nie vir julle relevant is nie. Sommige van julle sal nog in die huwelik bevestig word. Sien agter hierdie lering die wondere en die wysheid van die ordes van God. Alhoewel die preek betrekking het op mans wat in die huwelik is, het dit sekerlik ook relevansie vir die vrouens.

Ons het uit vier Skrifgedeeltes gelees. Die huwelik en die verhouding tussen man en vrou is volledig begrond in die skeppingsverordeninge van God. Die rolle van die man en die vrou se wortels lê daar en as ons daarvan afwyk gaan ons ‘n duur prys betaal. Ek verwys nie net na die huwelik nie. Ek verwys na die kerk, na die rolle van die man en vrou in die kerk en in besonder die regeringsamp in die kerk, na die sondes van ons dag en die sonde van homoseksualisme, ens. As ons hieroor praat en dit veroordeel, beteken dit nie dat ons dit liefdeloos doen nie. Ons is baie bewus, almal van ons, dat ons in ‘n gebroke wêreld leef.
Voordat ons kan praat oor die verhouding tussen man en vrou, is dit belangrik dat ons eers praat van die mens se verhouding met God. Ter illustrasie, ek luister vanmiddag na ‘n opname van aktuele sake en daar was ‘n storie oor die prinses van Habsburg. Dit het my sterk aangespreek. Dit is blykbaar ‘n ware verhaal en ek som dit hier op. Zetta, was ‘n koningin uit die huis van Habsburg. In Wenen was daar ‘n groot kerk met verskriklike, groot, swaar deure. Zetta het toe gesterf. Die groot, sombere stoet het in die straat afgestap met die lyk op ‘n koets met perde met al die hoogwaardigheidsbekleërs agterna. Daar was byna 8 000 koninklikes en dan ook nog ‘n klomp ander mense. Daar was ‘n tradisie van 700 jaar by daardie spesifieke kerk, dat die stoet kom tot stilstand voor die groot swaar deure. Die deure is gesluit. Die persoon wat die prosessie gelei het, klop aan die deur. Daar kom ‘n stem van binne af wat vra: “Wie gaan daar?” Dan antwoord hierdie person: “Dis Zetta, uit die koninklike huis van Habsburg, die keiserin van Hongarye” (en nog ander titels wat daarop wys dat sy van koninklike en adellike afkoms is, uit ‘n baie goeie stamboom). Die stem van binne sê dan: “Ek ken haar nie.” Dan klop die persoon weer aan die deur. Die persoon aan die binnekant vra weer: “Wie gaan daar?” Dan herhaal die persoon weer : “Dis Zetta. Dan sê die stem agter die toe kerkdeur weer: “Ek ken haar nie.” Hy klop vir ‘n derde keer aan die deur en die stem vra weer : “Wie gaan daar?” Dan antwoord die persoon aan die buitekant : “Zetta – ‘n sondige sterfling.” Die deure gaan oop en sy kan ingaan. Julle wonder seker hoekom ek dink dis ‘n oulike storie. Kry julle die punt? Dis ‘n fundamentele evangelisasie punt. Daar is net een manier om die koninkryk van God binne te gaan. Of jy nou ‘n adellike is, ‘n koninklike en of jy ‘n bedelaar is, jy gaan God se koninkryk binne as ‘n geestelike bedelaar of glad nie. Die ware kind van God, is ‘n geestelike bedelaar, ‘n sondige sterfling.
Ons sal almal saamstem dat dié van ons wat getroud is, in ons huwelike, dikwels sondig. Die meeste van ons misluk dikwels in ons huwelike. Ons word kwaad, ons vererg ons, ons loop dikmond rond, ons kry stilstuipe en ons verwaarloos ons eggenotes. Ons het hulle nie lief soos ons hul moet nie. Ons is dikwels selfsugtig. Nou wil ek julle nie beledig nie, maar ek dink tog die meeste van ons wat getroud is, ervaar ten minste iets hiervan. Ook ons as Christene, sondig in ons huwelike dalk meer as enige ander area in ons lewens. Voeg daarby die hele sonde van wellus en al die dinge wat daarmee saamhang. Ons is sukkelaars, die meeste van ons. Hier en daar sal jy mense kry wat idillies gelukkig getroud is, elke dag, 24 uur ‘n dag. Hoeveel daar van sulke mense in ons midde is, weet ek nie. Die feit dat ek sonde so goed ken en by die naam kan noem, sê vir julle; ook ek en my vrou worstel en sukkel met hierdie dinge.
Ek wil nie die mans moedeloos huis toe stuur nie. Ek wil ook nie die vrouens met ‘n klomp klippe in die hand huis toe stuur waarmee jy jou man kan gooi nie, met verwyte in jou hart nie. Dit is egter so, afwyking van die ordes van die Here, ook in die huwelik, lewer bittere vrug op in ons lewens. Daar is geen twyfel oor nie. Van julle wat hier sit is deur egskeidings en julle sal weet hoeveel pyn en letsels dit veroorsaak. Feitlik in alle egskeidings is daar geweldig baie pyn en hartseer en baie dikwels laat dit permanente letsels op ‘n mens.
Wat ons moet verstaan is dat die huwelik is volledig ingebed in God se fundamentele ordes vir die mens. Dit beteken nie dat as jy nie getroud is nie, dat jy buite die ordes van die Here is nie. Julle sal onthou dat die apostel Paulus in 1 Kor 7:8 eintlik aanbeveel dat mens ongetroud bly, indien jy in staat is daartoe, maar min van ons het hierdie gawe van onthouding, of die gawe van die selibaat. Meeste van ons het dus ‘n behoefte aan ‘n huwelik. Wat die Bybel vir ons sê is dat God die Vader die hoof is van Christus en Christus is die Hoof van die man en die man is die hoof van die vrou en die man en die vrou saam die hoof van die kinders (1 Kor. 11: 3). Wat die aanspreeklikheidsordes betref is dit natuurlik omgekeerd. Die kinders is aan die Pa en Ma, die vrou aan die man, die man aan Christus en Christus aan God die Vader aanspreeklik. Jy sien dus dat die Here God maak voorsiening daarvoor dat daar ‘n bepaalde gesagsorde ingebou is in Sy skepping.

Die verantwoordelikhede van gesag

Wat die aksent van die Woord betref sê die Woord van God vir die man dat hy sy verantwoordlikhede moet opneem as man. Die aksent lê op sy verantwoordelikhede, die verantwoordelikhede van gesag. M.a.w. die klem lê nie op die voordele van gesag nie, maar die verantwoodelikhede van gesag. As ons in ‘n enkele woord hierdie verantwoodelikheid van gesag van die man kan saamvat, is dit liefde. Wat die vrou aanbetref lê die aksent op vrywillige onderwerping, soos aan die Here en ter wille van die Here . Nou kan jy onmiddellik verstaan as dit die aksente in ons huwelike is. Ek as man neem die verantwoordelikhede op van my hoofskap en my vrou onderwerp haarself vrywillig aan my hoofskap, soos wat sy aan die Here doen. Dan los dit ‘n duisend probleme in die huwelik op. Beide van ons het dus ‘n rol te speel en het gewigtige verantwoordelikhede in hierdie verband.
Kom ons kyk nou na die verantwoordlikhede van gesag. Ons gaan na twee samehangende dinge kyk. Die man se regeringsverantwoordelikheid en die man se liefdesverantwoordelikheid.

Die man se regeringsverantwoordelikheid:

Die man is teenoor Christus aanspreeklik vir sy huis. Dit beteken hy sal eendag verantwoording gaan doen voor die Here oor hoe hy sy huis regeer het. Of ons dit wil aanvaar of nie, ons sal moet gaan verantwoording doen. Ek weet nie van julle nie, maar hierdie verantwoordingsoomblik gaan ek met vrees en bewing tegemoet want ek is pynlik bewus van al die gebreke, ook wat my hoofskap en my regeringfunksie in die huis betref. Nogtans beteken dit nie dat ons dit kan verwaarloos nie. Die Bybel sê dat die man verantwoordelik is om te regeer in alles, m.a.w oor die volle sprektrum van die huis. Selfs wat in die kombuis gebeur, maar die man kan soos enige hoof delegeer. Daarom sal ‘n wyse man noodwendig sekere dinge in die huishouding delegeer aan sy vrou. Die kombuis is nou tipies een van die areas wat ‘n wyse man sal delegeer aan sy vrou. ‘n Wyse man gaan nie sy neus daarin steek nie, hoewel hy verantwoordelik en aanspreeklik is. Daarom as dit nie reg gaan nie in die kombuis nie, sal hy wel sy stem laat hoor. Die man sal bv. die opvoeding van die klein kindertjies tot ‘n sekere mate aan sy vrou delegeer. Hy is argumentsonthalwe van 8vm. tot 5nm. by die werk . Hy werk en sy is by die huis. Dit beteken sy het baie meer kontak met die kinders. Dit beteken egter nie dat hy homself totaal kan onttrek nie. Hy is betrokke, hy is verantwoodelik, tewens, hy is aanspreeklik en daarom het hy inspraak alhoewel hy baie dikwels sal delegeer.
‘n Wyse bestuurder gee vir mense soveel vrye teuels as wat hy enigsins kan. Hy gaan nie gedurig oor mense se skouers loer nie. Dit geld bv. op ‘n konstruksieterrein, dit geld ook in ‘n gemeente, daarvan is ek oortuig en dit geld in die huwelik. Gee vryheid, vrye teuels, sover as jy kan. Dit hang natuurlik af hoeveel jy mense kan vertrou. Uiteraard, jou eie vrou kan meeste van ons mans baie goed vertrou, ook vir die geld wat deur die kombuis vloei,bv. Die man het die reg en trouens moet die verantwoordelikheid aanvaar, maar hy sal delegeer aan sy vrou.
Natuurlik is dit onnodig vir die man om sy vrou gedurig daaraan te herinner dat hy regeer in die huis. Dis fataal, ‘n mens doen dit nie. Net so min as ek wat die plaaslike ingenieur op die konstruksieterrein is, bv., sal ek nie gedurig, heeldag en aldag, vir die voormanne sê ek is die baas nie. Dit skep chaos. Selfs op konstruksieterrein geld hierdie beginsels tot ‘n baie groot mate.
Dit is wat gesag betref; dit is liefdevolle leiding en baie dikwels subtiele leiding wat jy gee. Net ’n laaste opmerking oor die hele kwessie van regering. Een van die grootste pluimpies wat ‘n vrou vir ‘n man kan gee is as sy vir hom sê: ‘Jou lewe het ‘n enorme invloed op my lewe gehad. As ek nie met jou getroud was nie dan was ek heeltemal op ‘n ander pad.” en deur dit te sê bedoel sy dit goed. Daar is beswaarlik ‘n groter kompliment wat ‘n vrou vir haar man kan gee.
Ek dink julle sal met my saamstem dat die probleem van ons tyd is dat mans handdoek ingegooi het. Mans neem nie die leiding nie. Mans regeer nie in hulle gemeentes nie. Hul regeer nie soos ek dit nou beskryf het nie. Hulle laat die vrou lei en hulle is afwesig. Die vrou moet maar self sien kom klaar en self haar besluite neem. My ervaring is dat dit een van die grootste frustrasies van vrouens is, as die mans nie hul rol vervul nie. Vrouens soek mans wat regeer, maar dan mans wat liefdevol regeer soos die Bybel beskryf. Net soos kinders dissipline soek, want dit bring vir hulle geborgdheid en dit bring vir hulle sekuritiet. Ek praat weereens van Godvrugtige en wyse dissipline. As jy ‘n kind nie dissiplineer nie, veroorsaak dit in hom geweldige insekuriteit en sy gedrag word van so ‘n aard dat hy onaangenaam is vir almal om hom en hy groei heeltemal skeef.
Dis soos ‘n klein boompie met ‘n langerige stam. Jy kap ‘n paaltjie langs hom in as jy hom plant. Jy maak hom versigtig aan die paaltjie vas sodat hy regop groei. Dis die beeld wat ek vir my kinders gebruik het. Dit is ‘n siektetoestand in ons dag dat mans afwesig is. Dat mans nie hulle rol vervul nie. Dit skep geweldige insekuriteit en frustrasie in vrouens se lewens. Dit is baie belangrik mans, dat ons ons rol sal vervul.

Die man se liefdesverantwoordelikheid

Kom ons praat in die tweede plek oor die mans se liefdesverantwoordelikheid.
As ons die opdrag van die Nuwe Testament aan mans in die huwelik kan saamvat in ‘n neutedop, dan is dit so dat mans, julle moet julle vrouens liefhê. Wanneer ons praat oor liefde, is ‘n bepaalde hartsgesteldheid van groot belang.
Kom ons sê iets oor die hoe van hierdie liefde.
Soos Christus Sy gemeente. Dis die ‘hoe’ van die liefde. As ons kyk na hoe Christus Jesus sy gemeente (Sy bruid) liefhet, word die Griekse woord ‘agape’ gebruik. Agape sal julle baie goed weet, is ‘n liefde wat die belange van die ander person, die persoon wat jy liefhet, op die hart dra. Dit is die belangrikste of oorheersend. So lees ons bv. in Ef 5:1 dat die Here Jesus Christus homself oorgegee het vir sy gemeente. So behoort ons as mans onsself ook oor te gee vir ons vrouens. 

1 Joh 3:16 “Hieraan weet ons wat liefde is: Jesus het sy lewe vir ons afgelê. Ons behoort ook ons lewens vir ons broers af te lê”. So moet die mans se liefde tot uitdrukking kom. Hier is ‘n fyn balans. Hy moet regeer, maar hy moet liefhê. Hy moet gesag opneem waar dit nodig is, maar hy moet sy lewe neerlê. Dis weereens die Christelike lewe. Is die wysheid van God nie merkwaardig nie? Dis altyd ‘n lewe in ekwilibrium, fyn balanse wat ons moet handhaaf. Die oomblik as jy uit balans uitgaan, val jy in die dieptes in en dan loop dinge skeef.
Koninkryksgesag vloei dus vanuit selfverloëning, want as jy praat van ‘agape’-liefde praat jy van selfverloëning. Interessant dat die Here Jesus eers na die kruis vir die eerste maal sê dat alle gesag in hemel en op aarde aan Hom gegee is. Nou het Hy deur die kruisiging gegaan, het Hy die voorreg verdien en die reg verdien om alle gesag te ontvang. So hier is die balans dus; koninkryksgesag groei vanuit selfverloëning.
Dis natuurlik so in ‘n gemeente ook. Ek wonder baie dae wat ons verstaan van ware kerkwees. Hoe het die kerk nie skeefgeloop deur die eeue nie. Hoe het die voorgangers in die kerk vir hulle titels bymekaar gemaak en spesiale ampstogas nie. Hulle het amper onaantasbare heiliges geword. Mense het hulle amper aanbid. Dis so radikaal teenstrydig met die leiding wat die Here Jesus vir ons gegee het in Sy voorskifte. Die voorgangers, die leiers, die ouderlinge moet die diensknegte wees in die gemeente. Daarom wil ons nie titels hê in gemeentes nie. Ek wil nie ‘n ‘dominee’ wees nie. Die woord ‘dominee’ kom van die Latyn ‘domino – domini’ wat baas, heer beteken . Dit hoort nie in die kerk nie. Net so min in die huwelik. Mag die man sy gesag afdwing op die vrou? Nee! Hy sal sy gesag kry deur haar te dien en deur sy selfverloëning. Koninkryksgesag dryf of dreig nooit nie, dit trek, dit stel die voorbeeld. Koninkryksgesag is liefdesgesag. Dis agape-gesag want die koninkryk kom tot uitdrukking in diensbaarheid. Dit is ‘n beginsel so fundamenteel dat ons dit nooit, maar nooit mag vergeet nie. Die koninkryk kom tot uitdrukking in diensbaarheid. Ek wil jou net waarsku dat as jy in Christus is, gaan jy die ewigheid deurbring as ‘n dienskneg, maar dit gaan die vreugde van jou hele lewe wees. Om die Here te dien en om jou broers en susters te dien want die liefde in jou hart gaan suiwer agape liefde wees. Dit beteken dat hierdie koninikryksgesag noodwendig tot uitdrukking kom in dade; liefdesdade want om te ‘agape’ is om te dien en om te dien is om te doen!
(word vervolg)