Depressie – deel 2
Skrywer: Wyle Ds Martin Holdt
Korrekte denke
Die apostel Paulus het besef hoe noodsaaklik korrekte denke was.
Hy sê in Fillipense 4 vers 8 dat ons moet dink aan alles wat waar, edel, reg, rein, mooi en lofwaardig is. Hy dring daarop aan dat ons ons gedagtes daarop rig. Daarby bedoel hy dat ons ons moet besig hou met gedagtes wat goed, waar en opbouend is. In die volgende vers sê hy aan sy lesers dat hulle die dinge moet doen wat hulle by
hom gesien het. Dit is betekenisvol dat hy die brief gerig het aan dié mense wat die stad bewoon het waar hy en sy vriend, Silas, geweldig onregverdig behandel is, deurdat hulle onskuldig gevange geneem is en in die openbaar verneder is. Hulle was meer as opgewasse teen die krisis, trouens soveel so dat terwyl hulle in die gevangenis was, hulle selfs in staat was om lofliedere vir God te sing. Dit het natuurlik hul merkwaardige bevryding bespoedig. As gevolg van sy vermoë om hom nie te laat domineer deur eensydige denke nie en weens die
feit dat hy sy denke op ‘n gedissiplineerde manier kon benut, kon hy hom besig hou met daardie dinge wat hom ‘n gesonde perspektief op sy situasie gegee het. In Fillipense 1 vers 12, in sy skrywe aan dieselfde mense, kon hy sê dat die dinge wat met hom gebeur het, in werklikheid ter bevordering van die Evangelie was. Hy het hieroor
gedink en dit het hom positief laat voel oor sy gevangeniskap. As ons terugkyk na Lukas 24, sien ons dat Jesus self spesifiek verwys het na daardie aspek wat die dissipels so ontstel het en daarop gewys het dat die Christus moes ly om daarna Sy heerlikheid binne te gaan. Hy het nie by die lyding gestop nie, maar voortgegaan om
Sy dissipels op te voed oor die goddelike doel in die kruisiging en oor die glorie wat op Sy dood gevolg het. Hy het hul denke gevul met vars waarhede wat so ‘n groot verskil aan hul ingesteldheid gemaak het, dat hulle later vreugdevol teruggekeer het na Jerusalem, na elke plekkie wat voorheen vir hulle tot afkeer was.
Depressie is grootliks die gevolg van swak denkpatrone. ‘n Werklose persoon sal bv. in in toestand van absolute wanhoop verkeer omdat hy dink dat niemand hom meer nodig het nie, dat hy van geen nut meer is nie en dat hy niks meer oor het om voor te lewe nie.
Hierdie gedagtes en ander begin om sy denke oor te neem. Dit is elke oomblik met hom en alhoewel dit gedeeltelik waar is, is dit nie die hele waarheid nie. Dieselfde persoon, veral as hy ‘n Christen is, kan begin insien dat sy omstandighede deur God bestem is. Omdat alles die gevolg is van God se wyse raadsbesluit (Efesiërs 1 vers 11),
gebeur daar niks met die gelowige buite God se raadsbesluit nie. Die werkloosheidsfaktor, alhoewel ernstig, is nie die ergste wat kon gebeur nie. Aanhoudende gedagtes aan die negatiewe aspekte van dié terugslag is geneig om alle ander dinge wat beslis tot die betrokke persoon se voordeel kan wees, uit te sluit. Hy vergeet dat hy gesond
is, die vermoë het om te dink, steeds heelwat vriende het wat vir hom omgee en dat hy in sy verhouding met God hierdie terugslae kan omsit in ‘n katalisator (middel) tot toekomstige geluk. “Hoe?” mag jy miskien vra. Deur die woorde van Jesus in Matteus 6 vers 25 – 34 ernstig op te neem en spesifiek met die klem op twee dinge.
Eerstens, die eis om duidelik en volgens die Bybel te dink (vers 26 – 30), en tweedens, om met groter aandag aan jou verhouding met God te werk.
Toe kanker by my vrou gediagnoseer is en sy in die daaropvolgende operasie ‘n bors verloor het, kon sy baie maklik toegelaat het dat negatiewe denke haar aftrek in ‘n toestand van onophoudelike swaarmoedigheid. In plaas daarvan het sy die gebeure as ‘n positiewe seën gesien. Toe ek haar die dag na die operasie besoek, het sy my in alles wat ek wou sê, voorgespring, deur te vertel hoe opgewonde sy was. Verbaas het ek op ‘n verduideliking gewag. Sy het voortgegaan om my te vertel dat sy nou besef dat God ‘n deur vir haar oopgemaak het wat voorheen toe was. Sy het baie geleenthede voorsien waarin sy aan ander vroue, wat deur ‘n soortgelyke traumatiese ervaring is, die Woord kon bedien. Die daaropvolgende weke het bewys dat sy reg was. Daar is ‘n nuwe bediening aan haar
gegee, en sedertdien was sy nooit weer dieselfde nie. Sy ervaar die gewaarwording dat sy selfs in staat is om God te dank vir dit wat met haar gebeur het, aangesien sy nou as Christen van groter nut is. Ek wil graag hê dat u hier daarop moet let dat haar denke haar subjektiewe gevoelens bepaal het. As jou denke wêrelds is, sal jy in
ooreenstemming hiermee ewe droewige gevoelens ervaar.
Praktiese wenke
Wanneer jou geestesingesteldheid egter deur God se gedagtes beïnvloed word, sal jy ‘n gesonde uitkyk op die lewe hê, jy sal daarvan weerhou word om moedeloos te voel en jy sal opgewasse wees teen enige situasie. Dit is egter ook belangrik om prakties te wees. Daarom wil ek die advies van ‘n baie bekende Christen psigiater hier weergee. Dit lui soos volg: Beskou die aspek wat die depressiewe bui veroorsaak drie keer per dag, vir vyf minute op ‘n keer, en doen ‘n teenaanval deur al die ander positiewe waarhede wat jy geneig was om te verwerp, op papier
neer te skryf. Dit alles is die faktore wat jou, ten spyte van jou negatiewe indrukke van die saak, positief kan aanmoedig. Dit mag dalk aan die begin baie moeilik wees, en dit beteken dat ‘n persoon baie ferm met homself sal moet wees om hiermee voort te gaan.
Indien dit egter op ‘n baie gereelde grondslag gedoen word, sal dit wat aan die begin met groot moeite gedoen is, uiteindelik ‘n plesier word. Aangesien die verstand so maklik deur teenspoed beïnvloed word, en so dikwels traag is om die ander kant van die saak te beskou, is sielkundige genesing ‘n tydsame proses. Daar is oor die
algemeen bevind dat die tempo van verbetering, sodra daar met so ‘n program begin word, in die eerste week ‘n maksimum van 30% is.
In die tweede week begin dit beweeg na 40% tot 50%. Volharding en toewyding aan hierdie dissipline laat die meeste depressielyers teen die derde of vierde week besef dat hulle besig is om uit daardie ongesonde geestesingesteldheid te beweeg. Dan word dit noodsaaklik om vir so lank as moontlik met hierdie dissipline voort te gaan ten einde ‘n permanente toestand van geestelike stabiliteit te verseker.
Gevalle Studies
Die volgende twee gevallestudies uit my eie ervaring illustreer die punt. ‘n Vrou wie se moeder op ‘n kleinhoewe vermoor is, se man het haar na my gebring. Sedert die tragiese gebeure was sy in ‘n toestand van algehele depressie. Dit het nie gelyk of enigiemand haar uit hierdie patetiese toestand kon lig nie. Toe sy my die verhaal
van haar moeder se gewelddadige dood vertel, het dit vir my duidelik geword dat die volgende gedagtes haar verstand geheel en al beheer het: Haar moeder is vermoor; kon so ‘n pynlike dood haar nie gespaar gewees het nie? Kon sy, haar dogter, nie meer gedoen het om haar ouers te oortuig om na ‘n veiliger omgewing te trek nie? Dit
was ‘n ontydige dood, veroorsaak deur boosdoeners en dit is nie hoe sy wou hê haar moeder moes sterf nie.
Dit was vir my nodig om haar by te staan in die manier waarop sy aan die tragedie gedink het. Ek het eerstens daarop gewys dat al ons weë deur die Vader bestem is. Tweedens het ek aan haar verduidelik dat haar moeder, in plaas daarvan om die nag in te vlug of onder die bed weg te kruip, ‘n heldin gesterf het.
Sy is om die lewe gebring toe sy dapper na die telefoon gehardloop het om hulp te ontbied. Dit was niks anders as ‘n glorieryke heldedaad nie. Ten slotte het ek verduidelik dat aangesien ons as Christene in ‘n gewelddadige wêreld leef en soos daar geskrywe staan, soos slagskape behandel word (Romeine 8 vers 36). Wanneer mense soos haar moeder ‘n marteldood sterf, sluit sy aan by die leër van mense soos Stefanus wat skynbaar ‘n ontydige en gewelddadige dood gesterf het, maar volgens God se perspektief, triomferend en volgens Sy doel en plan. Haar hele wese het verander en ‘n paar weke later het sy my gekontak om te sê dat alles goed gaan en dat sy uiteindelik uit die lang toestand van depressie gekom het. Dit wat in werklikheid gebeur het, kom neer op ‘n verandering van haar
denkperspektiewe.
By ‘n ander geleentheid het ‘n vrou wat jare lank aan depressie gely het aan my haar treurige verhaal vertel. Haar moeder het haar sedert haar geboorte verwerp en haar herhaaldelik gedurende haar kinderjare laat verstaan dat sy haar nie wou hê nie en dat sy net ‘n las vir almal was. Die langtermynuitwerking van so ‘n negatiewe
breinspoeling het sy tol geëis; die arme vrou wat intussen getroud is, is op daardie stadium deur beide ‘n sielkundige en ‘n psigiater vir depressie behandel. Nog iets wat tot haar probleme bygedra het, was die feit dat sy drie kinders het, waarvan die eerste na ‘n abnormale en baie moeilike geboorte in die lewe gebring is. Die ander twee was onbeplan en in ‘n sekere mate ongewens. Dit was vir haar byna onmoontlik om haar eie verwerping deur haar moeder te hanteer, en nou het sy nog die bykomende verantwoordelik gehad om haar drie kinders groot te maak. Dit was nog ‘n duidelike voorbeeld van ‘n versteuring van die denke. Ek het haar daarop gewys dat alhoewel
haar moeder haar verwerp het, dit duidelik was dat sy deur God uitverkore was. As haar moeder se wens vervul kon word, sou sy nooit die kans gehad het om te lewe nie, maar God het dit in liefde en genade beskik. Hy het sowel haar geboorte as haar oorlewing beplan en verwesenlik, ten spyte van baie jare se sielkundige mishandeling.
Ek het haar ook daarop gewys dat sy in die lig hiervan selfs groter rede gehad het om te lewe as ek, want in my geval wou my moeder my hê en daar was min dinge wat dié goddeiike doel kon teenwerk.
Met die geboorte van haar kinders, wat ‘n traumatiese ervaring was, het God se wil weereens geseëvier, want God het haar beskou as ‘n moeder wat dié roeping waardig was. As dit nie die geval was nie, sou Hy nooit haar kinders in haar sorg geplaas het nie. Toe sy twee weke later ‘n afspraak nakom, was sy ‘n ander mens. Maande later,
toe ek haar weer sien, het sy vir my gesê: “Ek gebruik glad nie meer enige medikasie nie!” Weereens is ‘n denkversteuring trompop geloop en die volle waarheid het die plek ingeneem van die halwe waarhede.
Bybelse voorbeelde
Toe God Elia van sy depressie verlos het, het hy hom die korrekte inligting meegedeel oor die onmiddellike situasie wat vir Elia so depressief gemaak het dat hy op die punt was om selfmoord te pleeg.
Elia het gesê: “Ek (het) alleen oorgebly, en hulle soek my lewe om dit weg te neem” (1 Konings 19 vers 10). Alhoewel Elia geglo het dat hy reg was, het God hom reggehelp. God het hom reggehelp toe hy die inligting in vers 14 herhaal het deur vir hom te sê dat daar in werklikheid nog sewe duisend mense in Israel was wat nie voor Baäl
gekniel het nie! Doen ons nie dieselfde nie? Ons vergroot negatiewe faktore en sluit so al die positiewe gunste en gawes wat God ons bied uit. Ons slaag dikwels nie daarin om in te sien wie Hy is of te waardeer wat Hy gedoen het nie. Suid-Afrikaners wie se denke oorgeneem word met gedagtes van duisternis en ondergang is onbewus van ander feite, soos byvoorbeeld dat hier nog derduisende Christene is wat ons land tot seën sal wees, om nie te praat van so baie tekens van Sy liefde waarin ons nie net sovéél in die lewe kry om te geniet nie, maar ook die wonderlike geleentheid om die waarheid in Jesus Christus in hierdie dae met ander te deel. Soos Mordegai vir Ester in ‘n tyd van groot krisis gesê het: “…wie weet of jy nie met die oog op ‘n tyd soos hierdie tot die koninklike waardigheid geraak het nie?” (Ester 4 vers 14).
Godgegewe Vermoë
Jou verstand is vir God van belang. As jy toelaat dat jou verstand vol raak van gedagtes wat neerkom op halwe waarhede, en dan nog ontmoedigende halwe waarhede, sal jy die bitter vrugte pluk van depressie. Indien jy egter in die lig van Gods Woord jou situasie sien as deel van God se voorsienigheid en plan, en dié dinge wat Hy
reeds vir jou gedoen het, en steeds doen, onthou, sal die feit dat jy jou besig hou met hierdie gedagtes jou sonder twyfel help om jou van depressie te verlos.
In ‘n neerdrukkende tydperk het die Christen die verantwoordelikheid om te wys dat hy die wonderlike Godgegewe vermoë het om uit te styg bo hierdie omstandighede. Dit is nie sonde om in depressie te verval nie, maar dit is sonde om daarin te bly. Wanneer ons die Godgegewe vermoë gebruik om depressie uit ons lewe te hou, versterk dit die geleentheid waarin ons, met Sy genade, aan die wêreld kan demonstreer dat ons ten volle toegerus is om die lewe te hanteer. Ons is meer as oorwinnaars in Christus wat ons liefhet.
Ons lewe soos Hy gelewe het, en bowenal dink ons soos Hy gedink het. Dink soos God wil hê jy moet dink, en jy sal ‘n algehele verandering ervaar.
Sien ook Depressie Deel-1: https://www.nunide.org.za/oorkom-depressie-deel1/
Boodskappe oor depressie
Bybelse terapie vir depressie – Martin Holdt
Het jy al daardie pille nodig – L van der Walt